Μνήμες του 1940 στον Κυνίδαρο

Είναι χρέος και καθήκον μας να θυμόμαστε τους νεκρούς που πέσανε για την πατρίδα μας και να γνωρίσουν και οι νέοι την ιστορία του τόπου μας.

Στην αίθουσα και στο γραφείο του συλλόγου μας, βρίσκεται το βιβλίο του συγχωριανού μας Μανόλη Αρτ. Κατσούρη με τίτλο "Μνήμες του '40 στον Κυνίδαρο Νάξου", σε έκδοση του Συλλόγου μας το 1984. Στο βιβλίο καταγράφονται αφηγήσεις συγχωριανών μας για τον πόλεμο του 1940 και διάφορα γεγονότα που έζησαν την περίοδο της κατοχής. Μπορείτε να προμηθευτείτε όπως και άλλα βιβλία που αφορούν το χωριό μας από την αίθουσα του συλλόγου μας (Δερβενακίων 20 - Γαλάτσι, τηλέφωνο: 2102927231).

Στο βιβλίο αναφέρονται δύο νεκροί στον πόλεμο του 1940 Ο Μιχαήλ Ιωάν. Κουκουλάρης (Πιτυκάκι) και ο Ευστάθιος Αντ. Καρποντίνης (Μυλωναδάκι).

Τα ονόματα τους είναι γραμμένα και στο ηρώο στην πλατεία του χωριού. 

Όπως μας ενημέρωσε ο συγχωριανός μας Μανόλης Κατσούρης, μετά από έρευνά του έχουν βρεθεί και άλλοι πεσόντες οι οποίοι θα γραφεί το όνομά τους στο ηρώο με ενέργειες και έξοδα του συλλόγου μας. 

Αφήγηση Βαγγέλη Γεωργίου Μπουλαξή

(Από το βιβλίο του Μανόλη Αρτ. Κατσούρη ΜΝΗΜΕΣ ΤΟΥ ’40 ΣΤΟΝ ΚΥΝΙΔΑΡΟ ΝΑΞΟΥ – Έκδοση Συλλόγου Κυνιδαριωτών Νάξου 1984)

Με το Μιχάλη Κουκουλάρη το Πιτυκάκι, ήμαστε στο ίδιο μέρος, στο ίδιο ύψωμα αλλά σε άλλο λόχο. Εγώ ήμουνα στην 2α Πυροβολαρχία κι εκείνος στο Λόχο Διοικήσεως. Ήμαστε μαζί όλη μέρα κι εβγήκανε τρία άτομα για κατούρημα μέσα από το αμπρί και τσοι πήρε ο λογαγός με τσοι πέτρες να πάνε στο χαράκωμα πούτανε 50 μέτρα από κει που μέναμε και σε πέντε λεφτά ήλθε τραυματισμένος ο Μιχάλης. Λέει, τραυματίστηκα Μπουλαξή. Λέω, άντε ρε μπαγάσα σώθηκες, πες και κανένα χαιρέτισμα στο χωριό. Ως φαίνεται είχε τραυματιστεί στο μπούτι. Του λέω, τράβα στο αμπρί να σε κοιτάξουνε. Δεν πήγε όμως στο αμπρί, αλλά πήγε στο αντίσκηνό του. Στο αντίσκηνο του, έπεσε βόμβα αεροπλάνου στη συνέχεια και έκανε ένα λάκκο, εμάς μας εσκεπάσανε τα μπάζα. Εκεί ξανατραυματίστηκε. Τονέβρηκα ανάσκελα με αίματα στο μέρος της καρδιάς. Του λέω, για δεν πήγες στο αμπρί; Δεν μίλησε παρά μούγκρισε. Τον πήρα σαν αγκαλιά και τον πήγα στο αμπρί και τον έδωσα μέσα. Η παρέα που ήτανε στο αμπρί μου είπε ότι με φώναξε τρεις φορές. Το βράδυ τονε ζήτησα, αφού σταματήσανε το πυροβολικό κατά τις 6 το βράδυ, αλλά μου είπανε ότι είχανε θάψει τρία άτομα που σκοτωθήκανε. Την άλλη μέρα έστειλα γράμμα στο χωριό στη γυναίκα μου: «Είμαι καλά, αλλά λυπήθηκα γιατί έφυγε ο ξάδερφος ο Μιχάλης, γιατί πήγε στο λόχο που είναι τα ξαδέλφια μου, του Μπουλαξονικόλα τα παιδιά».

Αυτά τα παιδιά είχανε πεθάνει εδώ στο χωριό. Πολλοί το καταλάβανε το γράμμα. Το μέρος λέγεται Τρεμπεσίνα στις του Μάρτη 1941, σε ύψωμα2200 περίπου. Εκάναμε 12 μέρες στο πιο ψιλό ύψωμα που είναι 2900 τόσο. Έφερα ένα κασκόλ μόνο και μια ζωστήρα. Ένα μπιστόλι είχα πάρει και μου το πήρανε οι Γερμανοί στο δρόμο. Τριανταεννιά μέρες επορπάτουμουνε και ήρθα στην Αθήνα. Τρεις μέρες πριν σκοτωθεί ο Μιχάλης, στσι 6 του μηνός πήρε το αντίσκηνό του φωθιά και κοιμότανε και το είδα και έτρεξα και τονε γλίτωσα, τον εκύλησα απάνω στη φωθιά και τον έβγαλα από τη φωθιά, που θα καιγότανε. Ήμουνα στις Μυλιώντες και με είδοποίησενε ο ανιψιός ο Γιώργης (ο Δάσκαλος), εμάζεβα ελιές, αλλά ώσπου να συνεφέρω τις γυναίκες, τη μάνα και τη γυναίκα μου, άργησα και ήρθα βράδυ 12 τη νύχτα περίπου και πήγα στη Χώρα. Πήγα στο παλιό σχολειό της Χώρας. 

[Βιβλίο "ΜΝΗΜΕΣ ΤΟΥ '40 ΣΤΟΝ ΚΥΝΙΔΑΡΟ ΝΑΞΟΥ, σελ.13, 20 οι φωτογραφίες και 26, 27 τα κείμενα]

Κυνηδαριώτες που είχαν πολεμήσει το 1940 - 1941 (η φωτγραφία είναι το 1984).