Άγιος Γεώργιος - Κυνήδαρος

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ Ήχος δ'
Ως των αιχμαλώτων ελευθερωτής, και των πτωχών υπερασπιστής, ασθενούντων ιατρός, βασιλέων υπέρμαχος, Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Κωνσταντίνος Γ. Κλουβάτος, βιβλίο: ΚΥΝΊΔΑΡΟΣ Ο ΑΠΙΚΡΑΝΤΟΣ, σελ.125
Οι Κυνιδαριώτες διατηρούν άσβεστη τη χριστιανική τους πίστη. Μέσα στο χωριό υπήρχαν από παλιά τρεις εκκλησίες ο Άγιος Γεώργιος και δίπλα ακριβώς ο Αι-Γιάννης (ο Νηστευτής). Οι δυο ναοί, που συνδέονται εσωτερικά, λειτουργούνται ως ενιαίος χώρος. Το παρεκκλήσι του Άι-Γιάννη λειτουργείται στις 29 Αυγούστου. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου, που στο μάρμαρο της εισόδου του έχει χαραγμένη τη χρονολογία 1842, έχει την εξής παράδοση:

«Ένας κυνηγός κάποτε ανακάλυψε µε τη βοήθεια του σκύλου του μέσα στους βάτους το εικόνισμα του Αγίου Γεωργίου. Το πήρε και το ανέβασε σ' ένα λόφο (σήμερα εκεί είναι κτισμένο το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου) για να κτίσει εκεί εκκλησία και το βάλει μέσα.

Όμως το εικόνισμα έφευγε µόνο του και πήγαινε πάλι στους βάτους που βρέθηκε. Τότε ο κυνηγός κατάλαβε πως ήταν θέλημα της εικόνας να κτιστεί στο μέρος αυτό η εκκλησία. Έτσι κι έγινε. Έκτισε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου εκεί που βρέθηκε η εικόνα, εκεί που είναι σήμερα.

Σε επιγραφή χαραγμένη σε λαξευτή πλάκα που βρίσκεται μέσα στο Ιερό του Ναού, αναγράφεται η χρονολογία 1760, η οποία κατά τον Κατσούρη (1973) πρέπει να ανήκει στον παλαιότερο ναό του Αγίου Γεωργίου που βρισκόταν σε αυτή τη θέση.

Φωτογραφία από το ημερολόγιο του συλλόγου

Αθηνά Τουμπακάρη, Πρόλογος στο ημερολόγιο του Συλλόγου Κυνηδαριωτών Νάξου «Ο Άγιος Γεώργιος» (2005).
Τα πανηγύρια και τα πανηγυράκια στο χωριό µας είχαν πάντοτε και εξακολουθούν να έχουν µια ξεχωριστή γοητεία. Εκτός από το θρησκευτικό συναίσθημα που κυριαρχούσε και εξακολουθεί ευτυχώς μέχρι σήμερα να κατέχει σημαντική θέση στην καρδιά των χωριανών, το πανηγύρι ήταν ένα γεγονός, που οπωσδήποτε τάραζε τα λιμνάζοντα νερά και έσπαγε την ρουτίνα της καθημερινότητας.

Πρώτο στη σειρά και μεγαλύτερο, το πανηγύρι του ενοριακού ναού του χωριού µας του «Άι–Γιωργιού». Ο προστάτης µας, ο μεγαλομάρτυρας και τροπαιοφόρος Άγιος Γεώργιος γιορτάζει πάντα μετά την Ανάσταση, που οι ψυχές βρίσκονται σε ανάταση, n φύση οργιάζει από το πράσινο, τις μυριάδες τα χρώματα και τ' αρώματα τριγύρω. Είναι δυνατόν να µην είναι το πρώτο και το μεγαλύτερο πανηγύρι ;

Έτσι κι αλλιώς ο Εσπερινός είναι πανηγυρικός και γίνεται συνήθως αμέσως μετά την περιφορά της Αγάπης την ημέρα της Λαμπρής. Το πρωί n πανηγυρική Θεία Λειτουργία, όχι σπανία και Αρχιερατική.

Ο διάκοσμος του ναού χαρούμενος µε τις κόκκινες και άσπρες κορδέλες, µε τους αναμμένους πολυελαίους –τους οποίους κουνούσαν οι επίτροποι και ο ήχος από τα κρύσταλλα (παλαιότερα) συνόδευε τους ψάλτες στο αναλόγιο– και οι καρδιές γεμάτες πίστη, εναποθέτουν µε ελπίδα την λύση των προβλημάτων τους στον Άγιο αναγνωρίζοντας τον σαν μεσίτη του Θεού.

Προπολεμικά, το πανηγύρι πλαισίωναν και πραματευτάδες διαφόρων ειδών. Πολύ πρωί, πρώτη και καλύτερη n «Λιβανού», έτσι την λέγαμε γιατί στο εμπόρευμα της υπερίσχυε το λιβάνι. Το μαγαζί της ήταν δύο καλάθια φοδραρισμένα µε πανί. Μύριζαν όμορφα γιατί είχαν μέσα όλων των ειδών τα λιβάνια, τα καρυκεύματα, τους ξηρούς καρπούς, μαντζούνια, γλειφιτζούρια, καραμέλες, πασατέμπο, αρωματικά κουφέτα και διάφορα ζαχαρωτά. Ακόμη ερχόταν ο «’Ομβριος», όπως τον λέγανε, µας εμπόδιζαν όμως να ψωνίζουμε απ' αυτόν. Και αυτός µε δυο καλάθια, μα με διαφορετικό όμως εμπόρευμα από την Λιβανού. Πιριακόνια, σουγιάδες, πινέλλα, ξυραφάκια, κομπολόγια, μικροπαίχνιδα, ροκάνες, σφυρίχτρες, κλωστές, κάλτσες ανδρικές και γυναικείες. Τρίτος ο «Άρμένης» αυτός ήταν «χονδρέμπορος». Είχε µια γκρίζα γαϊδουρίτσα, φορτωμένη με δυο μεγάλα κοφίνια, με όλων των ειδών τα οικιακά σκεύη, από μεγάλα και μικρά τσουκάλια, μέχρι φλιτζάνια του καφέ, όλα πήλινα. Τελευταίος ο έμπορος από το Χαλκί. Κουβαλούσε στον ώμο του κάμποσα τόπια, από διάφορα υφάσματα, με τον πήχη στη μέση και το ψαλίδι περασμένο στο λουρί. Όλοι έκαναν δουλειά, αλλά ο ΟΒΡΙΟΣ και n ΛΙΒΑΝΟΥ, ξεπουλούσαν. Και βέβαια πάνω απ' όλα ο χορός. Ανήμερα του πανηγυριού, χόρευαν οι ξένοι και την επόμενη οι χωριανοί. Οι Κυνηδαριώτες ήταν πάντα φιλόξενοι και ευγενείς. Τώρα µε τα πολλά καφενεία τελειώνουν όλοι ανήμερα, έστω ως το πρωί……….

Φωτογραφία στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, Ιάκ. Κ. Τσελέντη

Ιωάννης Κ. Τουμπακάρης, αναφορά για την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, στο ημερολόγιο του Συλλόγου Κυνηδαριωτών Νάξου «Ο Άγιος Γεώργιος» (1994).

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου είναι ο Ενοριακός Ναός του Κυνηδάρου και ανήκει στον τύπο του μονόχωρου τρουλλαίου και φέρει κομψό κωδωνοστάσιο σύγχρονο με τον ναό. Σύμφωνα με επιγραφή στο υπέρθυρο κτίστηκε το 1842 στη θέση, πιθανότατα, παλαιοτέρου αφιερωμένου επίσης στον Άγιο Γεώργιο και εις τον οποίον αναφέρονται έγγραφα του ΙΗ' αιώνα. Δι' αυτόν προωρίζετο και η αξιόλογη φορητή εικόνα της Βρεφοκρατούσης, έργον πιθανόν του Παριανού Ν. Αλεπράντη, με την επιγραφή «Δια συνδρομής η ταύτι παρά Αποστωλίου ιερέως Κλουβάτου κ(αι) εις μνημόσυνον αυτού 1794». Στον ΙΗ' αιώνα τοποθετείται και η επίσης φορητή εικόνα του εφίππου Αγίου Γεωργίου της οποίας το αργυρό επικάλυμμα κατεσκευάσθη - όπως περιγράφει «Δαπάναις των κατηκον του χοριου τ ουτου και επιφοπεβον Ν. Κουνάδ(η) Ν. στzακονιάτι Ν. Γιανουλι 1891 Έργον Κινηδάρου 30 Νομ. Βασιλι Καγιαφα» και οι δύο εικόνες είναι ανηρτημένες στο ωραίο μαρμάρινο τέμπλο, έργο ικανού Τηνίου Μαρμαρογλύπτου του ΙΘ' αιώνος.