"Οι μπάλες" Παραδοσιακό παιχνίδι

Οι μπάλες

Την Τρίτη 7/8/2018 έγινε από ηλικιωμένους Κυνηδαριώτες, αναβίωση του παιχνιδιού «Οι Μπάλες» στον Πολυχώρο Αθλητισμού και Πολιτισμού. 

Οι µπάλες παίζονταν, κατά κανόνα, από δυο ζευγάρια μεγάλων (ενήλικων). Μπορούσαν να παιχτούν επίσης από δύο ή τρεις αντιπάλους. Συνοδεύονταν συνήθως από κέρασμα, δηλαδή όποιος ή όποιοι έχαναν κερνούσαν τους αντιπάλους τους. Το κέρασμα στο καφενείο ήταν συμβολικό, καθώς µε αυτό τον τρόπο πληρώνονταν η χρήση των μπαλών, οι οποίες ανήκαν στο καφενείο. Το παιχνίδι ήταν πολύ δημοφιλές πριν τριάντα χρόνια, οπότε άρχισε σταδιακά να εγκαταλείπεται, μέχρι που ξεχάστηκε. 

Οι µπάλες που χρησιμοποιούνταν στο παιχνίδι και υπήρχαν στα καφενεία, εξαφανίστηκαν κι αυτές. Το παιχνίδι παιζότανε στην πλατεία του χωριού, που τότε ήταν ακόμη µε χώμα. Ίσως η ασφαλτόστρωση των δρόμων συντέλεσε στην εγκατάλειψη του παιχνιδιού, αφού για το παίξιμό του απαιτείται αλάνα µε χώμα. Το παιχνίδι απαιτούσε κάμποσες ξύλινες µπάλες που το μέγεθός τους ποίκιλε ανάλογα µε το σκοπό που εξυπηρετούσαν. Οι παλιοί θυμούνται ότι οι µπάλες που χρησιμοποιούνταν στο παιχνίδι ήτανε δώδεκα και µε το μπαλή δεκατρείς. 

Ο μπαλής ήτανε στρογγυλός και ήταν όσο περίπου ένα μικρό πορτοκάλι. Είχε το μικρότερο μέγεθος από όλες τις µπάλες. Τονε πετούσανε στην αρχή του παιχνιδιού σε κάποια απόσταση, περίπου δέκα µε δεκαπέντε μέτρα μακριά. Αν έφευγε μακριά, έκαναν ακύρωση του μπαλή, δηλαδή τονε ξανάριχναν. Οι µπάλες ήταν αρκετά μεγαλύτερες, σαν ένα μεγάλο πορτοκάλι, και δεν ήταν εντελώς στρογγυλές, αλλά κάπως πλατιές. Κάποιοι μάλιστα θυμούνται ότι είχαν και ονομασίες, ανάλογα το σχήμα τους, όπως µπάλα, παράμπαλο και κολοβός. Ο πρώτος παίχτης έριχνε την πρώτη µπάλα του όσο μπορούσε πιο κοντά στο μπαλή. Ο παίχτης της άλλης ομάδας επιχειρούσε να φτάσει τη δική του πιο κοντά στο μπαλή ή να απομακρύνει τη µπάλα του αντιπάλου. Αν δεν τα κατάφερνε, ξαναπροσπαθούσε. Αν είχε και συμπαίχτη, έριχνε κι εκείνος τις µπάλες του μέχρι να έρθουνε πιο κοντά στο μπαλή. Έτσι η πρώτη ομάδα είχε κρατήσει µπαλιές για το τέλος, ώστε να προσπαθήσει να βελτιώσει περισσότερο τη θέση της και να πάρει κι άλλους πόντους. 

Με διάφορες στρατηγικές προσπαθούσαν οι δυο ομάδες να διατηρήσουν τις δικές τους µπάλες πιο κοντά στο μπαλή και να κερδίσουν το γύρο. Γινότανε προσπάθεια να λαβώσει ο παίχτης µπάλα αντιπάλου για να την απομακρύνει από το μπαλή. Άλλος πάλι προσπαθούσε να απομακρύνει τον μπαλή από τις µπάλες των αντιπάλων και να τονε σπρώξει πιο κοντά στις δικές του µπάλες. 

Οι βαθμοί μετρούσανε ανάλογα µε το πόσες µπάλες ήτανε πλησιέστερα στον μπαλή. Αν η ομάδα είχε μια µπάλα της κοντύτερα στο μπαλή και μετά ακολουθούσε µπάλα της αντίπαλης ομάδας, τότε έπαιρνε µόνο ένα βαθμό, αν είχε δυο µπάλες πιο κοντά στο μπαλή, έπαιρνε δυο βαθμούς κ.ο.κ. Άμα οι πιο κοντινές στο μπαλή µπάλες των δυο ομάδων απείχαν σε ίση απόσταση από το μπαλή, τότε δε δινότανε βαθμός. Η απόσταση σε τέτοιες περιπτώσεις μετρούνταν µε ψιλά ξυλαράκια, ή µε τα δάχτυλα. Ακόμη και τσιγαρόχαρτο επιστρατευόταν για να μετρηθούν διαφορές μικρότερες του χιλιοστού. 

Η ομάδα που, μετά από κάποιους γύρους, συγκέντρωνε συγκεκριμένο αριθμό βαθμών – συνήθως 21 βαθμούς – κέρδιζε το παιχνίδι και το κέρασµα συνάμα, που εκείνο τον καιρό ήτανε λουκούμι ή καφές. Μπαίνανε όμως και μεγαλύτερα στοιχήματα και το παιχνίδι αποκτούσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Θυμούνται οι παλιότεροι ότι ένας συγχωριανός σε κάποια αναμέτρηση είχε χάσει ένα καφάσι τυρί από τον αντίπαλό του.

Τα κείμενα είναι από το βιβλίο του συγχωριανού μας Κων/νου Γ. Κλουβάτου "ΟΛΗ Η ΖΩΗ ΠΑΙΧΝΙΔΙ". 

Κυνήδαρος 7 Αυγούστου 2018